Nieuwe financiële uitdaging voor gemeente Mook en Middelaar
Financieel gezien ging de gemeente Mook en Middelaar de afgelopen jaren van begrotingstekort naar positief resultaat. Ook de cijfers over 2023 waren positief. Maar daar gaat verandering in komen. Voor de begroting van 2024 heeft de gemeenteraad inmiddels een tussenstand met bijstellingen ontvangen. Daarnaast is een Kadernota met de eerste contouren voor de begroting voor 2025 gepresenteerd, en die laat een tekort zien van € 1 miljoen.
Structureel tekort
Wethouder Herings: “We wisten al dat het jaar 2026 pittig zou worden, omdat we dan veel minder geld uit het gemeentefonds gaan krijgen. Maar we zien nu dat 2025 ons ook al voor de nodige uitdagingen stelt. Het tekort is dan waarschijnlijk al € 1 miljoen en kan oplopen tot € 2 miljoen. Het gaat helaas om een structureel tekort. Behalve het korten van het gemeentefonds, zijn er hogere lasten in het sociaal domein. Met name de kosten voor Wmo en Jeugd stijgen. Dit wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door de stijging van zorgtarieven, vanwege gestegen personeelskosten. Wij hebben onze uitgaven in het sociaal domein tot nu toe steeds geraamd op basis van gemiddelden, maar gaan dat voortaan met recente cijfers doen. Ook is er structureel extra budget nodig voor groot onderhoud van gebouwen en wegen en voor loonkosten, gezien de nieuwe CAO. Hadden we dit kunnen voorzien? Eigenlijk niet. We wisten natuurlijk wel dat er een tekort zou aankomen, maar in welk jaar en wat de hoogte van het tekort zou zijn, was nog niet duidelijk. Bovendien komen we uit een financieel pittige periode, dus we hadden niet veel mogelijkheden om een buffer op te bouwen.”
Aanpak komende jaren
Gezien de tekorten zal de gemeente bij de begroting voor 2025 een uitgebreid dekkingsplan maken, inclusief bijbehorende maatregelen. Wethouder Herings: “In dit dekkingsplan geven we aan of er voldoende geld is om aan de verplichtingen te voldoen. Knoppen waaraan we kunnen draaien zijn bijvoorbeeld het verhogen van belastinginkomsten, het verlagen van uitgaven door bepaalde keuzes te maken of het inzetten van Vrij Besteedbare Reserve. We kunnen op voorhand helaas niet aangeven wat inwoners van het tekort gaan merken. Bij de Programmabegroting 2025 zal het college een voorstel doen voor een concrete invulling om tot een sluitende begroting te komen.”
Financiële cyclus gemeente
Ieder jaar maakt de gemeente een begroting voor het volgende jaar (en de drie jaar daarna). De begroting van 2024 is eind 2023 vastgesteld. Halverwege het jaar ontvangt de gemeenteraad een financiële tussenstand, de zomerrapportage. Rond die tijd verschijnt ook een kadernota met plannen en de bekostiging daarvan voor het volgende jaar. Deze kadernota is de basis voor de nieuwe begroting. Ieder financieel jaar wordt afgesloten met een jaarrekening waarin staat wat er gedaan is, of bereikt is wat de gemeente wilde bereiken en of het gekost heeft wat vooraf geraamd was.
Gemeentefonds
De meeste inkomsten van de gemeente komen uit het gemeentefonds van de Rijksoverheid. Op welk bedrag uit het gemeentefonds de gemeente kan rekenen, maakt de Rijksoverheid in mei bekend met de meicirculaire. Dit bedrag actualiseert het Rijk vervolgens in september om het in december definitief te maken.
Meer informatie
U kunt de zomerrapportage 2024 en de kadernota 2025 vinden op onze website, bij de commissievergadering van 27 juni.